Bạn đang đầu tư theo cảm tính, theo “room phím hàng” hay theo trường phái nào rõ ràng? Trong đầu tư chứng khoán, việc xác định được trường phái đầu tư phù hợp không chỉ giúp bạn đi đúng hướng, mà còn tránh được những quyết định vội vàng khi thị trường biến động.
Giá trị, tăng trưởng hay phân tích kỹ thuật – mỗi trường phái có một triết lý, chiến lược và khẩu vị rủi ro khác nhau.
Tại Fintrain, chúng tôi sẽ giúp bạn hiểu rõ đặc điểm từng trường phái và tự đánh giá xem bạn phù hợp với hướng đi nào để đầu tư hiệu quả hơn.
“Tôi nên theo trường phái nào để đầu tư hiệu quả?”
Đây là một trong những câu hỏi phổ biến nhất mà đội ngũ huấn luyện của Fintrain nhận được từ các học viên F0 – F1. Và nó cũng là câu hỏi gần như không ai có thể trả lời chính xác ngay từ đầu.
Bởi đầu tư không có “câu trả lời đúng” duy nhất.
Bạn có thể đang thích đọc báo cáo tài chính, cũng có thể là người phản ứng rất nhanh với sóng giá. Bạn có thể thấy an toàn khi giữ cổ phiếu nhiều tháng, hoặc cũng có thể hào hứng với việc ra – vào thị trường theo từng nhịp kỹ thuật.
Điều quan trọng không phải là chọn đúng trường phái, mà là:
Chọn trường phái phù hợp với tính cách – mục tiêu – và khả năng kiểm soát rủi ro của chính bạn.
Chúng tôi từng gặp nhiều nhà đầu tư cứ loay hoay từ tháng này qua tháng khác:
- Khi thị trường tăng, họ chạy theo cổ phiếu tăng trưởng
- Khi thị trường sideway, họ chuyển sang kỹ thuật
- Khi thị trường giảm, họ tìm về cổ phiếu giá trị…
→ Và sau cùng, họ không biết mình thực sự đang đầu tư theo phương pháp nào.
→ Không đo lường được hiệu suất
→ Không học được gì từ các giao dịch cũ
→ Và càng lúc càng mất định hướng.
Nếu bạn đang ở giai đoạn:
- Chưa xác định được phong cách đầu tư rõ ràng
- Đang “giao dịch theo cảm xúc” nhiều hơn là theo hệ thống
- Hoặc đơn giản là muốn hiểu mình hợp với trường phái nào để đi dài hơi hơn
... thì bài viết này sẽ rất phù hợp với bạn.
Hãy cùng Fintrain khám phá, phân tích và so sánh ba trường phái đầu tư phổ biến nhất – Giá trị, Tăng trưởng và Kỹ thuật – để xem bạn đang ở đâu trên bản đồ nhà đầu tư cá nhân, và nên bắt đầu như thế nào cho đúng.
I. TỔNG QUAN 3 TRƯỜNG PHÁI PHỔ BIẾN NHẤT
1. Đầu tư giá trị (Value Investing)
Định nghĩa ngắn gọn:
Đầu tư giá trị là trường phái đầu tư dựa trên nguyên lý:
Mua một doanh nghiệp tốt khi thị trường đang định giá thấp hơn giá trị thực của nó.
Nói cách khác, nhà đầu tư giá trị tìm kiếm các cổ phiếu đang bị thị trường “bỏ quên”, được bán với mức giá thấp hơn giá trị nội tại – và sẵn sàng nắm giữ đến khi thị trường nhận ra điều đó.
Triết lý cốt lõi:
- Thị trường trong ngắn hạn có thể phi lý (bị ảnh hưởng bởi cảm xúc, tin tức, dòng tiền), nhưng trong dài hạn giá cổ phiếu sẽ quay về đúng với giá trị doanh nghiệp.
- Cơ hội đầu tư giá trị thường đến từ:
- Thị trường hoảng loạn
- Doanh nghiệp tạm thời gặp khó khăn
- Cổ phiếu ít ai chú ý nhưng có nền tảng kinh doanh vững
Đặc điểm nổi bật của trường phái Value:
Rủi ro khi áp dụng không đúng:
- Bẫy giá trị: Cổ phiếu có P/E thấp không phải lúc nào cũng “rẻ” – đôi khi rẻ vì doanh nghiệp đang suy giảm thực sự.
- Mất kiên nhẫn: Cổ phiếu có thể đi ngang, bị lãng quên một thời gian dài trước khi tăng giá.
- Sai trong định giá: Nếu bạn định giá sai, bạn có thể… ôm cổ phiếu yếu lâu hơn bạn nghĩ.
Phù hợp với ai?
Phù hợp nếu bạn:
- Kiên nhẫn, không bị tác động bởi biến động ngắn hạn
- Thích đọc và phân tích dữ liệu, báo cáo tài chính
- Ưa thích “tích sản” dài hạn, quan tâm đến dòng cổ tức đều đặn
Không phù hợp nếu bạn:
- Muốn “lướt sóng”, kỳ vọng nhân đôi tài khoản nhanh
- Ngại đọc số liệu, không có thời gian tìm hiểu doanh nghiệp
- Dễ bị ảnh hưởng bởi bảng điện, tin tức thị trường
Tại Fintrain, chúng tôi thường khuyến khích nhà đầu tư mới bắt đầu bằng cách học phân tích cơ bản – dù bạn theo trường phái nào – để có khả năng tự đánh giá doanh nghiệp mình đầu tư.
2. Đầu tư tăng trưởng (Growth Investing)
Định nghĩa ngắn gọn:
Đầu tư tăng trưởng là trường phái tập trung vào các doanh nghiệp đang tăng trưởng mạnh mẽ về doanh thu, lợi nhuận và quy mô thị trường, với kỳ vọng rằng giá cổ phiếu sẽ tiếp tục tăng theo đà tăng trưởng đó.
Bạn không mua “giá rẻ” – bạn mua “tương lai sáng” với niềm tin rằng thị trường chưa định giá hết tiềm năng.
Triết lý cốt lõi:
- Doanh nghiệp đang trên đà mở rộng sẽ tạo ra dòng tiền và lợi nhuận vượt kỳ vọng trong tương lai.
- P/E cao không đáng lo nếu tốc độ tăng trưởng đủ hấp dẫn để bù đắp.
- “Giá trị” trong tăng trưởng nằm ở tốc độ phát triển chứ không phải giá rẻ.
Đặc điểm nổi bật của trường phái Growth:
Rủi ro khi áp dụng không đúng:
- Tăng trưởng ảo: Doanh thu tăng nhưng không có lãi thật sự, nợ vay nhiều, rủi ro dòng tiền.
- P/E cao dễ bị điều chỉnh mạnh nếu kết quả thực tế không đạt kỳ vọng.
- Dễ mua vào khi đã “quá muộn”, lúc thị trường bắt đầu phân phối.
Phù hợp với ai?
Phù hợp nếu bạn:
- Có tầm nhìn trung hạn 1–3 năm, ưa thích cổ phiếu “có câu chuyện”
- Chấp nhận rủi ro có kiểm soát để đổi lấy tỷ suất sinh lời cao hơn
- Yêu thích tìm hiểu xu hướng ngành, thị trường mới nổi, mô hình kinh doanh độc đáo
Không phù hợp nếu bạn:
- Thích ổn định, ghét biến động
- Muốn nhận cổ tức đều đặn
- Dễ bị ảnh hưởng bởi truyền thông hoặc kỳ vọng phi lý
Tại Fintrain, chúng tôi hướng dẫn học viên cách sàng lọc cổ phiếu tăng trưởng thật sự – thay vì đu theo cổ phiếu “nóng” – bằng công cụ định lượng và phân tích mô hình kinh doanh.
3. Đầu tư kỹ thuật (Technical Trading)
Định nghĩa ngắn gọn:
Đầu tư kỹ thuật là trường phái ra quyết định mua – bán dựa vào phân tích biểu đồ giá, khối lượng và các chỉ báo kỹ thuật, không quan tâm đến giá trị nội tại của doanh nghiệp.
“Giá phản ánh tất cả” – xu hướng và tâm lý đám đông được thể hiện ngay trên đồ thị giá.
Triết lý cốt lõi:
- Thị trường vận hành theo mẫu hình, tâm lý và hành vi lặp lại – nếu hiểu được, bạn có thể “lướt” theo nó để tối ưu lợi nhuận.
- Không cần hiểu doanh nghiệp làm gì – chỉ cần biết dòng tiền đang vào đâu, xu hướng đang diễn ra như thế nào.
- Thời điểm vào – ra lệnh là yếu tố quyết định.
Đặc điểm nổi bật của trường phái Technical:
Rủi ro khi áp dụng không đúng:
- Tín hiệu nhiễu: các chỉ báo không phải lúc nào cũng đúng, dễ bị “bull trap – bear trap”
- Dễ FOMO (sợ bỏ lỡ) theo dòng tiền đầu cơ mà không kiểm soát rủi ro
- Thiếu kỷ luật hoặc không có hệ thống rõ ràng → mất tiền nhanh chóng
Phù hợp với ai?
Phù hợp nếu bạn:
- Có thời gian theo dõi thị trường hàng ngày
- Yêu thích sự linh hoạt, nhanh nhạy, quyết đoán
- Có khả năng tuân thủ kỷ luật chặt chẽ và chịu được áp lực tâm lý khi giao dịch
Không phù hợp nếu bạn:
- Dễ dao động, thiếu kiên nhẫn
- Muốn đầu tư “nhàn rỗi” không canh bảng điện
- Không có thời gian hoặc kiến thức để xây dựng hệ thống giao dịch riêng
Gợi ý đọc thêm:
- Cẩm nang đầu tư chứng khoán cho người mới
- Bản Đồ Hành Trình Nhà Đầu Tư Cá Nhân – Từ F0 Đến F10
- 10 Sai Lầm Cổ Đông Mới Hay Mắc Phải Và Cách Né Tránh
Tại Fintrain, chúng tôi dạy học viên cách tiếp cận phân tích kỹ thuật một cách thực chiến, không thần thánh hóa chỉ báo, và xây dựng hệ thống “giao dịch có xác suất thắng cao nhất – không phải đoán mò.”
II. SO SÁNH 3 TRƯỜNG PHÁI: GIÁ TRỊ – TĂNG TRƯỞNG – KỸ THUẬT
Để giúp bạn hình dung rõ hơn sự khác biệt giữa các trường phái đầu tư, đội ngũ Fintrain đã tổng hợp bảng so sánh chi tiết dưới đây – kèm nhận định thực tế từ kinh nghiệm giảng dạy và huấn luyện hàng trăm học viên.
Bảng so sánh tổng quan
Chọn trường phái nào là đúng?
Không có trường phái nào “tốt nhất” – chỉ có trường phái phù hợp với bạn nhất.
Bạn có thể:
- Là người thích dữ liệu, logic → hợp với giá trị
- Ưa khám phá xu hướng, tìm “ngựa chiến” → hợp với tăng trưởng
- Thích hành động nhanh, kiểm soát rủi ro linh hoạt → hợp với kỹ thuật
Hoặc bạn cũng có thể kết hợp các trường phái:
- Đầu tư giá trị trong tài khoản tích sản dài hạn
- Giao dịch kỹ thuật trong tài khoản riêng để bắt nhịp sóng thị trường
- Theo dõi cổ phiếu tăng trưởng để tìm điểm vào hợp lý bằng kỹ thuật
Tại Fintrain, chúng tôi không ép học viên theo 1 mô hình cứng nhắc. Thay vào đó, bạn sẽ được hướng dẫn:
- Cách hiểu rõ bản thân qua bài test phong cách đầu tư
- Cách thử từng trường phái bằng vốn nhỏ để tìm ra điều phù hợp
- Và cuối cùng là xây dựng chiến lược đầu tư cá nhân hóa bền vững
III. BÀI TEST PHONG CÁCH ĐẦU TƯ – 10 CÂU HỎI TỰ KIỂM TRA
“Bạn không thể vẽ bản đồ tài chính nếu không biết mình đang đứng ở đâu.”
Vì thế, trước khi chọn trường phái đầu tư, hãy dành 3 phút trả lời các câu hỏi sau để tự đánh giá bạn phù hợp với phong cách nào.
Cách làm:
- Với mỗi câu hỏi, hãy chọn phương án phù hợp nhất với bạn.
- Ghi điểm theo hướng dẫn. Cuối bài sẽ có cách chấm và gợi ý hành động.
1. Khi cổ phiếu giảm mạnh 20% so với giá mua, bạn sẽ…
- Mua thêm nếu tin vào doanh nghiệp (3 điểm – Giá trị)
- Xem lại câu chuyện tăng trưởng, nếu vẫn ổn thì giữ (2 điểm – Tăng trưởng)
- Cắt lỗ theo nguyên tắc quản trị rủi ro (1 điểm – Kỹ thuật)
2. Bạn có sẵn sàng đọc và phân tích báo cáo tài chính không?
- Rất sẵn sàng, tôi thích số liệu (3 điểm – Giá trị)
- Có thể, nhưng tôi ưu tiên hiểu mô hình kinh doanh hơn (2 điểm – Tăng trưởng)
- Không quan tâm lắm, tôi nhìn giá là chính (1 điểm – Kỹ thuật)
3. Mức thời gian bạn muốn giữ cổ phiếu là bao lâu?
- Trên 1 năm (3 điểm – Giá trị)
- Vài tháng đến 1 năm (2 điểm – Tăng trưởng)
- Vài ngày đến vài tuần (1 điểm – Kỹ thuật)
4. Bạn cảm thấy thế nào khi theo dõi bảng giá mỗi ngày?
- Không cần, chỉ xem định kỳ (3 điểm – Giá trị)
- Xem để bắt cơ hội nhưng không bị cuốn theo (2 điểm – Tăng trưởng)
- Theo dõi liên tục, phản ứng nhanh (1 điểm – Kỹ thuật)
5. Bạn ưu tiên loại cổ phiếu nào?
- Doanh nghiệp ổn định, ít biến động (3 điểm – Giá trị)
- Doanh nghiệp tăng trưởng nhanh, đang mở rộng (2 điểm – Tăng trưởng)
- Cổ phiếu có sóng, dòng tiền vào mạnh (1 điểm – Kỹ thuật)
6. Bạn có sẵn sàng học sử dụng phần mềm phân tích kỹ thuật không?
- Không cần thiết, tôi đầu tư theo giá trị (3 điểm – Giá trị)
- Có, nếu giúp tôi chọn điểm mua tốt hơn (2 điểm – Tăng trưởng)
- Rất sẵn sàng, tôi dùng thường xuyên (1 điểm – Kỹ thuật)
7. Bạn xử lý thế nào khi thị trường hoảng loạn?
- Tìm cơ hội gom cổ phiếu tốt giá rẻ (3 điểm – Giá trị)
- Theo dõi kỹ tin tức để quyết định giữ hay bán (2 điểm – Tăng trưởng)
- Cắt lệnh nếu vi phạm nguyên tắc (1 điểm – Kỹ thuật)
8. Khi đầu tư, bạn quan tâm điều gì nhất?
- Giá trị nội tại và lợi nhuận dài hạn (3 điểm – Giá trị)
- Tăng trưởng doanh thu – lợi nhuận tương lai (2 điểm – Tăng trưởng)
- Thị trường đang đi lên hay xuống (1 điểm – Kỹ thuật)
9. Tần suất bạn muốn ra quyết định đầu tư?
- Một vài lần trong năm là đủ (3 điểm – Giá trị)
- Có thể vài lần/tháng nếu có cơ hội (2 điểm – Tăng trưởng)
- Giao dịch đều đặn mỗi tuần (1 điểm – Kỹ thuật)
10. Bạn đánh giá mình là người…
- Kiên định, không bị ảnh hưởng bởi đám đông (3 điểm – Giá trị)
- Linh hoạt, theo dõi xu hướng mới (2 điểm – Tăng trưởng)
- Phản xạ nhanh, thích hành động tức thì (1 điểm – Kỹ thuật)
Tổng điểm & Đánh giá:
- 26–30 điểm → Bạn thuộc trường phái Đầu tư Giá trị
- 18–25 điểm → Bạn nghiêng về Đầu tư Tăng trưởng
- 10–17 điểm → Bạn hợp với Đầu tư Kỹ thuật / Trading
Gợi ý hành động:
- Nếu bạn <18 điểm nhưng đang cố đầu tư dài hạn: có thể bạn đang chọn sai phong cách.
- Nếu bạn đạt điểm cao ở cả 2 phong cách: thử kết hợp và phân bổ vốn theo mục tiêu.
Xem thêm:
- 7 Loại Rủi Ro Trong Đầu Tư Chứng Khoán Và Cách Phòng Tránh
- Tâm Lý Đám Đông Trong Chứng Khoán: Làm Sao Không Bị Cuốn Theo?
- Tâm Lý FOMO và Bán Tháo: Cách Kiểm Soát Cảm Xúc Thị Trường
IV. TỔNG KẾT – LỜI KHUYÊN TỪ CHUYÊN GIA FINTRAIN
Không có phong cách đầu tư đúng – chỉ có phong cách phù hợp.
Rất nhiều nhà đầu tư mới mắc sai lầm vì bắt chước người khác, trong khi lại chưa hiểu rõ mình phù hợp với trường phái nào. Việc này dẫn đến:
- Thiếu kiên nhẫn (người vốn hợp kỹ thuật lại đòi nắm giữ dài hạn)
- Không biết cắt lỗ (người hợp tăng trưởng nhưng cố đầu tư như giá trị)
- Mua – bán theo cảm xúc, chứ không theo hệ thống
Vậy đâu là hướng đi đúng?
- Hiểu rõ bản thân: Bài test ở phần trên không phải trò chơi – nó là gợi ý để bạn dừng việc thử-sai mù mờ.
- Chọn chiến lược đầu tư phù hợp tính cách và lịch trình cá nhân (thời gian theo dõi, vốn, mục tiêu lợi nhuận…).
- Học đúng – làm đúng – điều chỉnh đúng: đầu tư không phải “thắng ngay” mà là hành trình rèn luyện tư duy, kỷ luật và hệ thống đầu tư của riêng bạn.
Tại Fintrain, chúng tôi không dạy bạn “mua mã nào”. Chúng tôi dạy bạn cách:
- Tự xây dựng phương pháp đầu tư phù hợp
- Hiểu rõ từng trường phái, và cách áp dụng có chọn lọc
- Tránh hàng chục sai lầm mà nhà đầu tư mới thường mắc phải
Bạn vẫn chưa chắc mình hợp phong cách đầu tư nào?
Hãy tham khảo ngay "Khóa học đầu tư chứng khoán dành cho người mới” của Fintrain - Khóa học giúp bạn nắm vững nền tảng, định hình hệ thống đầu tư và lựa chọn đúng hướng đi – ngay từ bước đầu tiên.
Hãy để lại bình luận của bạn tại đây!